Als ondernemer krijg je vroeg of laat te maken met het opstellen van een jaarrekening. Misschien vraag je je af of dit verplicht is, wat er precies in moet staan, of hoe je het zelf kunt doen. Geen zorgen: in dit artikel leggen we alles helder en overzichtelijk uit. Ben je een kleine zelfstandige of run je een middelgrote bv? Hier vind je alles wat je moet weten over de jaarrekening.
Wat is een jaarrekening?
Een jaarrekening is een financieel verslag dat de prestaties van je onderneming over het afgelopen boekjaar in kaart brengt. Het bestaat doorgaans uit drie onderdelen:
- Een balans (je bezittingen en schulden op de laatste dag van het jaar)
- Een winst- en verliesrekening (inkomsten en uitgaven over het hele jaar)
- Een toelichting (uitleg bij de cijfers)
Voor veel ondernemers vormt de jaarrekening de basis voor de belastingaangifte, aanvragen van een lening of hypotheek, of het aantonen van kredietwaardigheid aan investeerders.
Is een jaarrekening verplicht?
Of je verplicht bent om een jaarrekening op te stellen en te deponeren bij de Kamer van Koophandel (KvK), hangt af van je rechtsvorm:
Verplicht
Deze rechtsvormen moeten jaarlijks een jaarrekening opstellen én deponeren bij de KvK:
- Besloten vennootschap (bv)
- Naamloze vennootschap (nv)
- Coöperatie of onderlinge waarborgmaatschappij
- Stichting of vereniging met een onderneming en omzet > €6 miljoen (twee jaar op rij)
Niet verplicht
Heb je een eenmanszaak of werk je als zzp’er? Dan hoef je geen officiële jaarrekening in te leveren. Wel moet je voor je eigen administratie en belastingaangifte een balans en een winst- en verliesrekening hebben. Veel boekhoudprogramma’s maken die automatisch voor je aan.
Let op: zelfs als je niet verplicht bent, kan een bank om een volledige jaarrekening vragen bij het aanvragen van een hypotheek of lening.
Onderdelen van de jaarrekening uitgelegd
1. Balans
De balans is een momentopname van wat je bedrijf bezit (activa) en verschuldigd is (passiva). Denk aan:
- Activa: kasgeld, inventaris, voorraad, debiteuren
- Passiva: openstaande schulden, leningen, eigen vermogen
2. Winst- en verliesrekening
Hierin staan alle inkomsten en uitgaven van het jaar. Zo zie je in één oogopslag of je winst of verlies hebt gemaakt.
3. Toelichting
De toelichting geeft meer context bij de cijfers. Kleine bedrijven hoeven vaak alleen te vermelden hoe de balans is opgebouwd en hoeveel mensen er in dienst zijn. Grotere bedrijven voegen extra toelichtingen toe, zoals winstbestemming, statutaire bepalingen en soms zelfs beloningen van het bestuur.
In 7 stappen zelf een jaarrekening opstellen
- Verzamel je financiële gegevens
Denk aan bankafschriften, facturen, loonstroken en je boekhouding. - Maak een balans
Zet je bezittingen en schulden overzichtelijk tegenover elkaar. - Stel je winst- en verliesrekening op
Tel je inkomsten en uitgaven bij elkaar op en bereken je resultaat. - Schrijf een toelichting
Voeg context toe over je cijfers, zoals gebruikte waarderingsgrondslagen. - Controleer en corrigeer
Check op fouten of ontbrekende gegevens. Laat het eventueel door een boekhouder nakijken. - Laat goedkeuren
Bij bv’s en nv’s moet de jaarrekening binnen 5 maanden na het boekjaar door het bestuur worden vastgesteld (met eventueel 5 maanden uitstel). - Deponeren bij de KvK
De definitieve jaarrekening moet binnen 12 maanden na het boekjaar én uiterlijk 8 dagen na vaststelling worden ingediend.
Praktische tips
- Gebruik een boekhoudprogramma dat rapportages automatisch genereert.
- Werk je administratie het hele jaar door bij, dan kost het opstellen van je jaarrekening veel minder moeite.
- Twijfel je? Laat een boekhouder of accountant je helpen. Zeker bij middelgrote en grote ondernemingen is dit vaak verplicht.
Conclusie
Een jaarrekening opstellen klinkt misschien als een taaie klus, maar met een goede voorbereiding is het prima te doen, zeker voor kleine ondernemingen. En vergeet niet: het is niet alleen een verplichting, maar ook een waardevol document dat jou en anderen inzicht geeft in de financiële gezondheid van je bedrijf.
Heb je nog geen balans of winst- en verliesrekening opgesteld? Dan is dit het perfecte moment om te starten. Je jaarrekening vormt de basis voor vertrouwen, groei en overzicht. Benieuwd naar onze andere financiële blogs? Lees hier meer over het verschil tussen een boekhouder en een accountant.